Sarah Decoster
-
25/11/2025
Op 25 november, de Internationale Dag tegen Geweld op Vrouwen, herinneren feministische organisaties eraan dat geweld tegen vrouwen niet alleen iets is dat tussen mensen gebeurt. Het zit ook ingebed in regels, beleid en maatschappelijke structuren die ongelijkheid versterken. Denk aan de pensioenhervorming, de flexibilisering van werk en het structureel onderwaarderen van zorg.
Dit jaar leggen we extra nadruk op iets dat vrouwen elke dag veiligheid en autonomie biedt: sterke, toegankelijke openbare diensten.
Werknemers uit deze sectoren leggen op 25 november het werk neer. Als feministische beweging steunen wij die staking volledig — omdat openbare diensten van levensbelang zijn. Voor iedereen, maar in het bijzonder voor vrouwen.
Waarom vrouwen openbare diensten nodig hebben
In onze samenleving nemen vrouwen nog steeds het grootste deel van de zorgtaken op. Ze doen gemiddeld 9,5 uur per week meer huishoudelijk werk en kinderzorg dan mannen. Daardoor hebben ze minder tijd, minder financiële zekerheid en minder kansen om een voltijdse loopbaan op te bouwen.
Openbare diensten — kinderopvang, onderwijs, gezondheidszorg, ouderenzorg, gehandicaptenzorg en openbaar vervoer — maken het voor vrouwen mogelijk om wél te werken, wél een inkomen te hebben en wél zelfstandig te zijn.
Betaalbare, kwalitatieve kinderopvang speelt daarbij een sleutelrol. Vandaag is er echter maar plaats voor 42 op 100 kinderen in Vlaanderen, terwijl 62% van de vrouwen een fulltime job moeilijk kan combineren met het gezin. De druk is al jaren enorm.
Voor alleenstaande moeders — inmiddels 22% van alle gezinnen met kinderen — is dit geen ongemak maar een directe bedreiging van hun inkomen en welzijn. Als opvang, zorg of ondersteuning wegvalt, kunnen zij niet gaan werken.
Ook vrouwen met een migratieachtergrond zijn extra afhankelijk van publieke diensten. Zij hebben vaak minder financiële middelen om zorg uit te besteden en beschikken minder over een netwerk waarop ze kunnen terugvallen. Voor hen zijn sterke openbare diensten onmisbaar.
Vrouwen die in openbare diensten werken
Openbare diensten zijn niet alleen belangrijk voor vrouwen als gebruiker, maar ook als werkplek. Sectoren zoals zorg, onderwijs, schoonmaak en kinderopvang zijn sterk gefeminiseerd. Net deze sectoren kampen met lage lonen, hoge werkdruk, personeelstekorten en onzekere contracten.
Beleid zoals de afschaffing van minimale arbeidsduur, strengere pensioenvoorwaarden en beperkingen op sociale rechten vergroot die kwetsbaarheid. Bijna 49% van alle vrouwen loopt risico op een pensioenmalus omdat ze door zorgtaken geen volledige loopbaan kon opbouwen. Dat toont hoe structurele ongelijkheid door beleid wordt versterkt — en waarom werknemers terecht aan de alarmbel trekken.
Vandaag draait het hele systeem op overbelaste werknemers — vooral vrouwen — die blijven zorgen, lesgeven en ondersteunen. Zij verdienen betere werkomstandigheden en politieke keuzes die hun werk erkennen als essentieel.
Hoe openbare diensten beschermen tegen geweld
Geweld tegen vrouwen is meer dan fysieke of psychische agressie. Veel vrouwen worden kwetsbaar gemaakt door omstandigheden waar ze weinig controle over hebben:
- geen eigen inkomen omdat werk en zorg niet combineerbaar zijn;
- geen opvang of huisvesting om weg te gaan uit een onveilige situatie;
- geen toegang tot zorg, juridische hulp of begeleiding.
Dat is economisch en structureel geweld: situaties die vrouwen afhankelijk maken en hun mogelijkheden beperken om beslissingen te nemen over hun eigen leven.
Openbare diensten bieden net de veiligheid en steun die vrouwen nodig hebben om wél zelfstandig en veilig te kunnen leven. Ze zijn vaak de plek waar vrouwen voor het eerst hulp, bescherming of informatie vinden:
- vrouwenopvang en crisiscentra
- geestelijke gezondheidszorg
- sociale en betaalbare huisvesting
- kinderopvang
- toegankelijk openbaar vervoer
- onderwijs en hulpverlening die signalen van geweld oppikken
Wanneer deze diensten worden afgebouwd of geprivatiseerd, verliezen vrouwen precies de middelen die hen beschermen. Ze hebben dan minder opties om hun situatie te verbeteren of uit onveilige omstandigheden te stappen.
Daarom steunen we de staking
Zonder sterke openbare diensten is echte gendergelijkheid onmogelijk. Publieke voorzieningen ondersteunen gezinnen, geven vrouwen kansen op de arbeidsmarkt, beschermen tegen geweld en maken zorg tot een collectieve verantwoordelijkheid in plaats van een individuele last.
Wie strijdt voor openbare diensten, strijdt voor vrouwenrechten.
Wie zorgt, verdient waardering én bescherming.
Daarom staan wij als feministische beweging achter de staking van 25 november:
voor sterke, toegankelijke, kwalitatieve openbare diensten.
Voor vrouwen. Voor iedereen.
