Boekrecensie: Verlangen naar verbinding

Verlangen naar verbinding - Brené Brown 
Recensie door Kathleen Verbiest 

Sociale wezens

Ieder van ons heeft wel eens het gevoel gehad er niet bij te horen. Of je nu als nieuwe collega in je eentje van een glas stond te nippen op een drukke receptie, of als migrant op een plek terechtkwam waar je de gebruiken niet kende: er niet bij horen doet pijn. We zijn immers sociale wezens.

Gelukkig lukt het ons meestal vrij aardig om een sociaal netwerk op te bouwen en ons te gedragen op een manier die voorkomt dat we afgewezen worden. Maar wat als er iets in die groep gebeurt waar je het niet mee eens bent? Hoe kan je dan toch voor je mening uitkomen zonder je plek in de groep te verliezen? Hoe blijf je trouw aan jezelf en toch verbonden met anderen?

Voor of tegen of…

Die vragen stelde de Noord-Amerikaanse onderzoekshoogleraar Brené Brown zich toen ze eind 2016 zag hoe met de verkiezing van Donald Trump het land verscheurd raakte op een manier die nog maar zelden was gezien. Democraten en republikeinen trokken zich terug in hun bunkers van het grote gelijk. Je was voor of je was tegen. Iedereen kreeg een etiket opgekleefd en de nuance verdween als sneeuw voor de zon. De verbinding was ver te zoeken.

Maar niet enkel de Noord-Amerikaanse samenleving is vatbaar voor wij-zij-denken. Overal ter wereld, en dus ook in Vlaanderen, hebben we de neiging om onszelf met gelijkgezinden in bunkers in te graven en alles wat anders is buiten te sluiten. Dat schept echter een schijnveiligheid. Je bent in die bunker immers enkel veilig zolang je je aanpast aan de regels van de groep. En of we dat nu durven inzien of niet: als mens zijn we allemaal met elkaar verbonden. Zolang we die verbinding niet ten volle vieren, zal dat altijd voor problemen blijven zorgen.

Jezelf zijn in de wildernis

Om echt onszelf te kunnen zijn, moeten we dus uit die bunkers komen en de wildernis intrekken. We moeten eerst de verbinding aangaan met onszelf, en van daaruit met alle anderen, of we nu dezelfde meningen delen of niet. Dat vraagt veel moed en ruimhartigheid.

In dit boek toont Brown ons hoe we dat kunnen doen. Hoe we weerstand kunnen bieden aan het wij-zij-discours dat onze samenlevingen verzuurt. Hoe we de verbinding met anderen kunnen cultiveren terwijl we onze authenticiteit bewaren. Want er echt bij horen kan pas als je helemaal jezelf kan zijn. Dat kan door te leven vanuit wat Brown de “paradox van liefde” noemt: “… het vermogen om sterk en zacht, enthousiast en beducht, moedig en bang te zijn. Allemaal tegelijkertijd. Het is ons laten zien in onze kwetsbaarheid en in onze moed, en zowel fel als vriendelijk te zijn.”

Het is leven met een zachte voorkant, een sterke rug, en een wild hart.