Sarah Decoster
-
12/06/2025
Op TikTok verschijnen video’s waarin jonge meisjes hun ‘what I eat in a day’ delen: een handvol amandelen, zwarte koffie, een appel. Ze lachen, dansen, en lijken gelukkig. Maar achter de hashtag #Skinnytok schuilt een oud ideaal in een nieuwe verpakking.
De afgelopen jaren leek het even alsof we de skinny nillies eindelijk achter ons hadden gelaten. Denk aan America’s Next Top Model, waar je nooit dun genoeg kon zijn, of Bridget Jones’s Diary, waarin maat 38 als ‘mollig’ werd bestempeld. Die periode werd gedomineerd door één allesbepalend ideaal: hoe minder je woog, hoe beter.
Je zou hopen dat deze problematische denkbeelden tot het verleden behoren. Helaas heeft onze fixatie een nieuwe, digitale vorm gekregen. Waar vroeger modebladen en tv-programma’s dat ideaal uitdroegen, doen algoritmes en hashtags dat nu. Platforms zoals TikTok brengen hetzelfde slanke ideaal tot leven — onder de naam #Skinnytok.
Hoewel #Skinnytok onlangs verboden werd, leeft het gedachtegoed voort. Video’s die extreem dun zijn verheerlijken, blijven circuleren onder andere namen. Vooral jonge vrouwen raken verstrikt in een wereld waar dunheid synoniem is aan succes en zelfbeheersing. En wie één keer kijkt, krijgt steeds meer van die beelden voorgeschoteld — een spiraal van zelfkritiek en onrealistische schoonheidsnormen waar moeilijk aan te ontsnappen valt.
Meer dan een schoonheidsideaal: een systeem van uitsluiting
#Skinnytok gaat niet alleen over uiterlijk, maar ook over wat dun zijn betekent: discipline, controle en ‘geschikte’ vrouwelijkheid. Volgens filosoof Kate Manne wordt dunheid gezien als bewijs van deugdzaamheid — een eigenschap die vooral van vrouwen wordt verwacht.
Maar dit ideaal is verre van onschuldig of universeel. Historica Sabrina Strings toont aan dat het dunheidsideaal geworteld is in kolonialisme en racisme. Europese beelden van de 18de en 19de eeuw plaatsten zwarte vrouwen als ‘te dik’ en ‘onbeheerst’ tegenover witte vrouwen als ‘slank’ en ‘beschaafd’. Dunheid werd zo een symbool van witheid, rijkdom en morele superioriteit.
Tot op vandaag zijn deze sporen zichtbaar: wie afwijkt van het slanke ideaal — door lichaamsvorm, huidskleur of genderexpressie — wordt sneller gestigmatiseerd als ‘lui’ of ‘ongezond’. Schoonheidsidealen dienen als uitsluitingsmechanisme, vaak zonder dat we het beseffen. Wat begint als onschuldige esthetiek, eindigt zo in een wereldbeeld waarin racisme, seksisme en extreemrechtse opvattingen genormaliseerd worden.
Daarnaast verengt #Skinnytok vrouwelijkheid tot een smal, fragiel stereotype dat aansluit bij het ‘tradwife’-ideaal: de volgzame, huiselijke vrouw die zich kleedt in stilte en onderwerping. TikTok’s algoritme versterkt dit door steeds meer content over ‘vrouwelijke perfectie’ en seksistische tradwife-idealen aan te bieden. Juist daarom is het belangrijk om kritisch te blijven op wat ons als ‘gezond’, ‘vrouwelijk’ of ‘ideaal’ wordt voorgesteld.
Waarom treft dit vrouwen zo hard?
Vrouwen leren van jongs af aan dat hun waarde afhangt van hun uiterlijk. Ze moeten aantrekkelijk zijn, maar vooral niet ‘te veel’: niet te luid, niet te zichtbaar, niet te zwaar. De subtiele boodschap is: wees mooi, maar neem zo min mogelijk ruimte in. Niet verrassend dat eetstoornissen vooral vrouwen treffen. In een cultuur die vrouwelijkheid meet aan smal, stil en beheerst zijn, proberen velen zichzelf letterlijk te verkleinen.
Dat blijft niet zonder gevolgen. Deze obsessie beperkt niet alleen het plezier in eten, bewegen of simpelweg in je lijf zijn, maar ook de ontwikkeling van talent, zelfvertrouwen en ongecompliceerd plezier. Zolang de vraag ‘hoe zie ik eruit?’ overheerst, raakt onze vrijheid ingeperkt.
En dit raakt niet alleen vrouwen: ook mannen, non-binaire en trans personen krijgen steeds vaker te maken met een op uiterlijk en prestaties gerichte cultuur. Maar de druk op vrouwenlichamen blijft het sterkst en diepst geworteld.
Het probleem van een symbolisch verbod
Het verbod op een hashtag is een eerste stap, maar geen oplossing. Het echte probleem zit in de werking van sociale media: algoritmes zijn ontworpen om aandacht vast te houden en pushen daarom extreme, emotionele content. Kwetsbare jongeren worden keer op keer geconfronteerd met beelden die hen vertellen dat hun lichaam niet goed genoeg is.
Tegelijkertijd is het belangrijk te erkennen dat het probleem niet alleen online leeft. Ook in magazines, diëten onder het mom van ‘lifestyle’, wellness-routines, of fit-apps leeft dezelfde boodschap voort: jouw waarde hangt af van hoe goed je jezelf kunt beheersen. Of je ‘gezond’ genoeg bent, lees: slank genoeg. De dieetcultuur is overal, en vaak vermomd als ‘zelfzorg’.
De strijd tegen #Skinnytok is geen strijd tegen slanke lichamen, maar tegen de controle die erachter schuilgaat. Het probleem is niet je lichaam — het zijn de dwingende normen die je aan jezelf doen twijfelen. Die moeten we doorbreken.
